Een aantal BBTV-leden zit op dit moment in Litouwen (als onderdeel van de enhanced Forward Presence). Sommigen vragen zich af of ze na terugkomst recht hebben op de veteranenstatus. Een meer dan logische vraag, want deze militairen en hun collega’s worden 6 maanden lang in het buitenland ingezet. Ze bereiden zich erop voor als een missie, het wordt beleefd als een missie en het thuisfront ervaart het als een missie. Maar is het dat ook? En krijg je dan de veteranenstatus na afloop?
De Tweede Kamer heeft in de Veteranenwet vastgelegd wanneer een persoon de veteranenstatus krijgt toegekend. Volgens die wet is een veteraan:
‘’De militair, de gewezen militair, of de gewezen dienstplichtige, van de Nederlandse krijgsmacht, dan wel van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger, en ook van het vaarplichtig koopvaardijpersoneel, die het Koninkrijk der Nederlanden heeft gediend onder oorlogsomstandigheden dan wel heeft deelgenomen aan een missie ter handhaving of bevordering van de internationale rechtsorde voor zover deze missie bij regeling van Onze Minister is aangewezen.”
Met andere woorden, kort door de bocht samengevat: een veteraan is een militair (actief of uit dienst) die onder oorlogsomstandigheden of in een internationale rechtsorde-missie heeft gediend.
De vraag is nu: wordt de enhanced Forward Presence (eFP) in Litouwen als zodanig aangemerkt? Het antwoord daarop is kort: nee.
Om de veteranenstatus te krijgen moet de inzet dus onder oorlogsomstandigheden hebben plaatsgevonden of ter handhaving of bevordering van de internationale rechtsorde (ook wel peacekeeping genoemd). eFP is een gezamenlijke NAVO-verdediging binnen het bondgenootschap en valt daardoor niet onder de gestelde eisen uit de Veteranenwet. Een officiële uitzending of missie is het dus niet, ook al voelt dat misschien wel zo.
Erkenning en waardering
Om personeel dat in Litouwen is ingezet tóch te eren met erkenning en waardering, heeft de minister van Defensie (met terugwerkende kracht) besloten om herinneringsmedailles uit te reiken. De Commandant der Strijdkrachten reikte in 2021 het eerste eremetaal uit aan de in 2017 en 2018 ingezette defensiecollega’s. De rest – inmiddels zo’n 3000 militairen – kregen en krijgen de medaille bij de eigen eenheid.